Functioneert dit gesprek?

Eind 2015. In zijn NRC-column fileert Ben Tiggelaar het zogeheten functioneringsgesprek, onder de titel ‘Veroordelingsgesprekken’. Volkomen zinloze gesprekken, want mensen leren vooral van feedback die direct volgt op bepaald gedrag – en dus niet pas tijdens zo'n gesprek. Daarnaast is de beoordelaar (de leidinggevende) medeverantwoordelijk: als hij zegt dat het beter moet, zegt hij vooral dat hij zélf beter moet. Volgens Ben is het functioneringsgesprek een ratjetoe van belangen en ligt de nadruk te vaak op verbeterpunten, terwijl onderzoek aannemelijk maakt dat juist werken aan je sterke punten zinvol is. Bijna niemand gelooft meer in dit soort gesprekken. Toch staan er ook dit najaar weer onvoorstelbaar veel op de rol. Waarom eigenlijk? En wat is een zinvol alternatief?

Dat verdient een sterretje

Da’s lang geleden dat ik een functioneringsgesprek had: vijftien jaar! Gelukkig maar! Toch kan ik me die rituele dans nog goed herinneren. Ik werkte bij een organisatieadviesbureau. Een paar weken voor de dans werd er een stapel formulieren in mijn postbakje geduwd. Want: ‘Wie kan jou beter beoordelen dan jijzelf?’ Inderdaad. De twee die mij beoordeelden (directeur en adjunct), zagen me nooit aan het werk.

Braaf en gewetensvol worstelde ik me door die stapel. Je moet wat over hebben voor je volgende loonsverhoging. Een jaarlijks hoogtepunt in het document was het zogenaamde ‘sterrenschema’. Daarop stonden veertig adviesproducten, met daarachter vijf criteria. Als je aan alle vijf criteria voldeed, kreeg je een ‘sterretje’. Dan mocht je de klanten ook in dat ‘product’ adviseren. Hoe meer sterretjes, hoe meer ster je werd. Met dito salaris. Je begrijpt mijn sterallures.

Contact

Functionerings- en beoordelingsgesprekken: ze komen er weer aan. Zie je ernaar uit of ertegen op? Hoe ga je dit jaar voorbij het papier, zodat je in contact komt? Kunnen we niet het hele jaar zó met elkaar in contact zijn dat het iedereen beter maakt? Wij denken dat dit kan en helpen je graag een weg te vinden voorbij de hele mallemolen. Maar als je toch gewoon doorgaat, zoom dan zo veel mogelijk in op contact waarin je elkaar echt ziet! Mooie ontmoetingen.