Fluïde organiseren

Fluïde is niet een nieuw woord voor flexibiliteit. Het gaat ook niet om een nieuwe hype in managementland. Fluïde denken en doen verlegt de focus van continuïteit naar meerwaarde. Dat is buitengewoon spannend en heeft grote gevolgen voor een organisatie. Om elke dag effectief te kunnen zijn, is het nodig telkens te veranderen van vorm. Zodat je samen de opdracht die je hebt, kunt realiseren.

Organizational death

‘Je moet net een stap verder durven gaan. Niet de organisatie centraal stellen. Maar eerst de vraag beantwoorden waar je op uit bent, waar je voor bedoeld bent, wat je bestaansrecht geeft.’ We krijgen een mini-college van Peter Knoers. Aanleiding is onze interesse in zijn promotieonderzoek. En wat hij vertelt, is buitengewoon boeiend. Voor het eerst in mijn leven hoor ik van ‘organizational death’. ‘Praten over het sterven van organisaties is net zo taboe als praten over euthanasie een lange tijd geweest is’, betoogt Peter. ‘Maar ons interesseren die organisaties die het vermogen hebben delen te laten afsterven en andere delen nieuw leven in te blazen. Wat maakt nu dat sommige een nieuwe weg vinden, waar andere eenvoudigweg zo lang mogelijk volhouden en dan omvallen?’

Geen vaste organisatie meer

Ik ben vergeten aantekeningen te maken, maar de kern heb ik wel onthouden. We gaan toe naar meer fluïde vormen van organiseren. Waar organiseren een middel is om een doel te bereiken. En organisaties niet langer een doel op zich zijn. Wat in ieder geval nodig is, is de openheid om bij het bereiken van doelen anderen te betrekken. ‘Zoals we bij het zorgen voor mevrouw Roelofsen de zorg die zij zelf nodig heeft, centraal stellen. Samen met mantelzorgers en professionals bedenken we hoe wij die het best kunnen organiseren. Zonder dat we als professionals per se de regie willen of het grootste stuk van de taart’, vervolgt Peter. Klinkt spannend.

Rituele verbranding

‘Om de zorg op lokaal niveau goed georganiseerd te krijgen, hebben we een keer met alle partijen onze visitekaartjes ritueel verbrand. Een statement. Het gaat niet om onze organisatie, die pet doen we nu even af. Het gaat nu om mevrouw Roelofsen. Wat heeft zij aan zorg nodig? Hoe gaan wij dat samen organiseren?’ Ik begin het gevoel te krijgen dat dit veel van mensen vraagt. Dat het aan hun zekerheid knabbelt.

Je eigen patatje

Een mooie brug naar waar we met elkaar over willen praten: samenwerken. Die intentie hebben we namelijk al langer. Logisch, de club van Peter maakt organisaties communicatiever en loopt daarbij regelmatig tegen de menselijke factor aan. Wij leren mensen beter luisteren en contact maken, maar lopen regelmatig tegen de organisatorische belemmeringen aan. Toch komt het samenwerken nog niet echt uit de verf. We verkennen waarom (nog) niet. En ook wat nodig is om het wél te gaan doen.

We besluiten wat minder ‘boven onze eigen patatjes te hangen’. En de eerste projecten op te starten waarbij we in duo’s aan de slag gaan. Meer fluïde. Wat bindt, zijn een gezamenlijke opdracht en gemeenschappelijke waarden. Verder is het vormvrij. Ik kan niet wachten.