Samenzijn

Wij zijn sterk gericht op oplossingen, antwoorden en ‘dingen fixen’. De meesten van ons vinden het daarom heerlijk om iets voor mensen te doen. Maar kan jij ook met – of bij – mensen zijn als je niets voor die ander kunt doen of niet weet wat je moet zeggen? Ik hoop het! Want iets voor mensen doen dicht de kloof niet, maakt het contact niet en is geen remedie tegen het grootste probleem van deze wereld: isolatie. Dingen voor mensen doen kan zonder gesprek, zonder een echte relatie, zonder de moeite te hoeven doen om aan te sluiten bij de ander. We zijn allemaal een beetje bang voor ‘met’. Want dat lijkt meer te vragen dan we kunnen of willen geven. We houden het liever op ‘voor’. Dan kan het ons niet echt raken of pijn doen. Dan houden we zelf de controle. Wat zou het mooi zijn als alles wat wij voor anderen doen, voortkomt uit een verlangen om mét hen te zijn!

De man in het graniet

De eerste dag van een nieuwe leergroep. We zijn bezig om mensen zichtbaar te maken voor elkaar. Ivo vraagt de deelnemers even kort te zeggen waar ze aan werken en wat dat met luisteren te maken heeft. De eerste die antwoordt, is een atypische deelnemer. Gespierd, een lange golvende grijze baard en een kaal hoofd. Zijn pikzwarte zonnebril net afgezet. Alsof hij zo van een Harley is gestapt. Echt een werkman. Kort van stof. Hij antwoordt: ‘Ik zit in het graniet’ (dat is blijkbaar zijn werk). En: ‘Luisteren is in mijn werk totaal onbelangrijk. Klanten willen maar twee dingen horen: kun je het leveren en wat kost het?’ Even is het helemaal stil. Dan vraag ik hem: ‘Pieter (dat is niet zijn echte naam), kun je ons vertellen waarom je dan hier bent?’ Zijn nek kleurt rood. Mijn vraag brengt hem in verlegenheid.

Verlangen naar verbinding

Hij zoekt naar woorden, dat kun je zo zien. Hij zegt: ‘Mijn zoon is een collega van jullie. Ik wil hem graag beter leren kennen. Daarom wilde ik eens kijken welk werk hij doet. Maar toen mijn vrouw en dochters dat hoorden, hebben ze erop aangedrongen dat ik niet zou kijken maar deelnemen. Dus eigenlijk ben ik erin geluisd.’ De groep lacht voorzichtig, duidelijk onder de indruk van zijn bekentenis. Hij is even stil en zegt, iets zachter nu: ‘… ze hebben gelijk. Ik wil wel graag bij mijn kinderen zijn. Maar ik ben daar niet goed in. Daarom ben ik hier …’

Herkansing

Later op de dag zie ik hem in een oefening met een andere professional die ook vader is. Ze moedigen elkaar aan. Hebben het over ‘herkansing’ én ‘dat het nooit te laat is’. In de middag komt Pieter naast me zitten. Opeens weet ik waarom ik aan het begin van de dag zoveel ontroering voelde. Ik vraag hem: ‘Heb je enig idee welk cadeau jij je zoon geeft door vandaag hier te zijn?’ Weer verschijnt die rode kleur in zijn nek. Het antwoord blijft uit. Ik zeg: ‘Waar vind je nu een vader die zoveel interesse in je heeft dat hij echt wil weten welk werk je doet en die daarom komt meedoen?’

Bij iemand zijn

Een paar dagen later hoor ik van zijn zoon – onze collega dus – dat deze ‘man in het graniet’ samen met zijn vrouw al zijn kinderen langs is gegaan. Ze hebben hun verteld dat ze de komende jaren heel graag meer met hen zouden willen zijn en hun kinderen gevraagd of ze daarvoor open willen staan. 

Er is niets mis met dingen voor anderen doen. Als het maar geen manier is om weg te blijven bij het ongemak en het verlies van controle dat nu eenmaal hoort bij het met of bij mensen zijn. Wat zou het mooi zijn als alles wat wij in onze (werk)relaties voor de ander doen, voortkomt uit het verlangen om met hen te zijn!