Verbinding - wat maakt het?

In de wereld van communicatie en gespreksvaardigheden wordt communiceren gezien als het versturen van een boodschap van A naar B. En de meeste trainingen – of ze nu gaan over (project)management, adviseren of verkopen – helpen ons richting het perfecte zenden en ontvangen. Hoewel deze vaardigheden ongetwijfeld waardevol zijn, is gaat echt communiceren wat ons betreft in de eerste plaats over verbinding. En pas in de tweede plaats over de boodschap.

Volgen en leiden

Daar gaan ze. Veertien deelnemers aan een luistertraining. In tweetallen naar buiten voor een stiltewandeling. Met tussen hen in een stukje krant. De opdracht is bedrieglijk eenvoudig. Aan de krantenpagina voelen wie leidt en wie volgt. Twintig minuten wandelen zonder de pagina te scheuren. Een oefening in wat 'pacing and leading' heet. Dus de ander volgen (pacing) met het doel de ander te gaan leiden (leading).

Terug in de groep blijkt opnieuw dat ieder zo'n wandeling verschillend ervaart. En het roept vragen op die gaan over luisteren. Ben je als luisteraar vooral volgend? Of kun je soms ook leidend zijn? En zo ja, hoe doe je dat? Het samen op zoek gaan naar antwoorden op deze vragen is boeiend. Eén deelnemer merkt op: 'Ik vraag me af wat de metafoor van de krant in het echte gesprek is'. Fascinerend. Wat verbindt ons zo dat we kunnen volgen en leiden?

Tussenruimte

Als we terugkijken op deze training, kunnen we deze vraag ook op filosofische wijze benaderen. Filosofen zoals Levinas en Buber hebben interessante ideeën over wat zij 'tussenruimte' noemen. De krantenpagina kan gezien worden als wat tussen twee wandelaars de verbinding vormt. Het idee is dat je openstaat voor wat de ander van je vraagt (het trekken aan het krantje), en dat jouw verhaal de ander beïnvloedt. Zodat er in de ruimte tussen jullie in iets nieuws kan ontstaan.

Effectieve afhankelijkheid

Een andere associatie is de krantenpagina te zien als een emotionele band. En de verbinding als iets waar we al van kleins af aan naar zoeken ('Still Face Experiment'). Volgens Bowlby is het dicht bij je houden van anderen een schitterende overlevingstechniek die door de evolutie is ingeslepen. Zijn hechtingstheorie leert ons dat we die emotionele banden heel erg nodig hebben. Ook als we volwassen zijn. Ze bieden namelijk emotionele en fysieke nabijheid en steun wanneer we onzeker, in de war of neerslachtig zijn. We hebben het nodig om met vertrouwen de wereld te gaan verkennen. Een 'effectieve afhankelijkheid' die volgens Bowlby teken en bron van kracht is.

Oplossen

De groep heeft veel suggesties voor 'wat de krant is in het gesprek'. Die klinken praktischer dan mijn filosofische reflecties. Wat we overigens telkens zien is dat wanneer iemand een opmerking maakt die ruikt naar een probleem, iedereen er met zijn of haar oplossing bovenop duikt. Het is zo moeilijk om naast iemand met een vraag of probleem te gaan staan, zonder te willen fixen. Mijn collega-trainer - Michelle - laat het gaan en doet er zelfs aan mee door een interessante duit in het zakje te doen: 'Zou het doel van het gesprek de krantenpagina kunnen zijn?' Zo heeft nog niemand ernaar gekeken.

Verbinding maken

Wat het ook is dat de verbinding maakt, feit blijft dat we graag verbonden zijn. Dat we moeilijk de vinger kunnen leggen op wat die verbinding maakt, is misschien een aanwijzing dat het om iets waardevols gaat. Want wat echt de moeite waard is, blijkt vaker niet of nauwelijks te maken. 'Maakbaar niet,' zegt de pragmaticus in mij, 'maar is er dan niet iets wat ik kan doen om de kans te vergroten dat de verbinding ontstaat? Zodat er een tussenruimte komt waarin je samen iets nieuws maakt?' En dan ben ik weer terug bij een filosoof. Bubers antwoord op die vraag is gelukkig: 'Yes, we can!'

Wat kun je vandaag doen om de kans op echte verbinding in je gesprekken te vergroten? Hier zijn drie principes die je kunt volgen:

1. Wees jezelf: Authenticiteit is essentieel in het opbouwen van verbinding. Laat jezelf zien en wees niet bang om jezelf te zijn, zelfs als dat betekent dat je niet achter een rol verschuilt.

2. Erken verschillen: Zie de ander als een uniek individu met eigen gedachten en gevoelens. Respecteer deze verschillen en probeer ze te begrijpen.

3. Druk niets op: Probeer niet je eigen ideeën of overtuigingen op te dringen aan de ander. Laat ruimte voor de gedachten en gevoelens van de ander.

Benieuwd naar de training?

De oefening die beschreven wordt in deze blog komt uit de Openingstraining Harthorend. Tijdens deze training ga je in een groep op zoek naar de ruimte om stil te zijn en rustig te luisteren naar wat er in jezelf omgaat. Zodat je beter naar jezelf gaat luisteren, maar ook naar anderen. Ben je benieuwd of deze training wat voor je is? Schrijf je in voor een gratis proefsessie om te kijken of wij bij je passen. 

Download trainingsbrochure Gratis proefsessie