Flippen

Je herkent het vast. Je hebt je nog zó voorgenomen om rustig te reageren, no matter what. Maar op het moment dat er iets komt wat je niet aanstaat, flip je alsnog. Alsof je kortsluiting maakt. Emoties nemen het stuur helemaal over. Wat er dan uitkomt, is iets waar jij je terecht voor schaamt. Hulp om beter – meer volwassen – te reageren is dichterbij dan je denkt!

Simultaan luisteren

Twintig re-integratieconsulenten in een kringetje. Ik begeleid ze in een oefening ‘luisteren naar jezelf’. Die oefening duurt drie kwartier en de twintig zitten er duidelijk diep in. Prima, dan heb ik ook wat ruimte om op mijn eigen kaartje te inventariseren wat er bij mij vanbinnen allemaal gebeurde toen ik gisteravond zo tegen onze veertienjarige zoon tekeerging.

Stemmen inventariseren

De situatie: zoonlief is op de voetbal voor de zoveelste keer zijn fietssleutel (met daaraan ook een huissleutel) kwijtgeraakt. Omdat hij bang is dat ik daarvan ‘uit mijn plaat ga’, heeft hij zijn zusjes ingeschakeld om hem op te halen. Thuis zijn ze met z’n drietjes fluisterend aan het overleggen hoe ze de fiets – die op slot staat – vanaf een parkeerplaats aan de andere kant van het dorp ongemerkt weer thuis kunnen krijgen. Ik ontdek waar hun stille vergadering over gaat en reageer nogal onvolwassen (understatement). Ik had die avond nog zoveel te doen.

Nu, in een kringetje met consulenten, zet ik op een rijtje wat er op dat moment bij mij vanbinnen te horen is. Dertien stemmen (korte zinnetjes die bij om aandacht vragen) zet ik op een rijtje. Relatief onschuldige en nog enigszins invoelbare stemmen als: ‘Daar gaan we weer’ en ‘Hier heb ik geen zin in’. Maar ook wat agressievere als: ‘Rotjoch!’, ‘Hoe krijg je het weer voor elkaar!?!’ en ‘Ik word gek van jou!’ Het merendeel van wat er in mij te horen is, blijkt gekleurd door de emotie ‘boos’. De onderliggende behoefte is ‘rust’.

F-luisteren

Toch is er in mij ook veel bruikbaars te horen. Stemmen die fluisteren. Ik heb ze op dat moment vanwege mijn boosheid niet echt kunnen horen. Maar terugluisterend naar die situatie blijken ze er wel degelijk te zijn. Stemmen als ‘Pechvogel’, ‘Zie je niet dat hij alles doet wat hij kan bedenken om jou er niet bij te betrekken’, ‘Wat wil hij het graag goed doen, maar wat gaat het vaak fout’ én ‘Wat lijkt die gast op mij’. Die stemmen zijn gekleurd door verbazing, ontroering en waardering, en ze willen hem geruststellen, troosten en vasthouden.

Time-out

Daniel Siegel legt in zijn ‘handmodel of the brain’ uit wat we nodig hebben om contact te maken met dat wat fluistert. Een time-out. Even níét reageren totdat je de combi van denken en voelen weer kunt maken. Weet dat je in bijna elke situatie genoeg in huis hebt (aan stemmen) om te reageren zoals jij wilt. Als je er maar contact mee maakt (het hoort, aanvoelt en begrijpt). Flippen is niet langer nodig. En dat is niet alleen voor kinderen heel goed nieuws!