Stilstaan

Alles lijkt snel te gaan. Fastfood, speeddating, powernaps en kortdurende therapie. Het leven accelereert. Je mag je de hele tijd aanpassen aan nieuwe technologie, eindeloze reorganisaties en veranderende trends in bijna alles. Snelheid lijkt een doel op zich. Ben je niet bestand tegen de druk? Coaching, stresshantering, mindfulness en positief denken kunnen je snel weer op weg helpen. In een accelererende cultuur heb je voeten in plaats van wortels nodig, heeft een filosoof ooit gezegd. Waar leren we stilstaan? 

Wonen in plaats van verhuizen

De jongste twee maken deze week een dansje rondom de man die het ‘tekoopbord’ uit onze voortuin graaft. Zo markeren ze samen het einde van de negen maanden die ons huis te koop stond. Knettergek. We wilden zelf het bord in de tuin en toch is iedereen (behalve de makelaar) feestelijk tevreden met de uitkomst. Onze bedoeling was een stapje terug te zetten, maar de kinderen demonstreren ons dat beweging niet heilig is, zeker niet als je diepe wortels hebt. Ze zetten ons stil bij ons ‘alsmaar willen bewegen’.

Stilstaan in plaats van bewegen

Zaterdagochtend is zo’n bijzonder moment van stilstaan in mijn week. Dan loop ik – ook een soort stilstaan – naar het dorp en koop een zaterdagkrant. Die lees ik aan de grote eettafel met een paar mokken koffie. De kinderen weten dan dat ‘het gordijn dichtzit’. Ongestoord stilstaan. Heerlijk!

Standvastig in plaats van veranderlijk

Een paar weken geleden las ik in die zaterdagkrant een artikel over de Deense psychologiehoogleraar Sven Brinkmann. Zijn antizelfhulpboek ‘Standvastig – Onder alle omstandigheden jezelf blijven’ blijkt een bestseller. In dat boek hekelt hij de ‘zelfhulpcultuur’. ‘Vermijd onnodig positief denken’, staat er op de achterkant. Zijn adviezen schuren, prikkelen, irriteren en zetten me stil: stop met luisteren naar je innerlijke stem, concentreer je op het negatieve in je leven, zet je nee-hoed op, onderdruk je gevoelens, ontsla je coach, lees een roman in plaats van een zelfhulpboek of biografie, en sta stil bij het verleden.

Wortel schieten

Je snapt dat ik me niet in al zijn adviezen kan vinden. Zijn stoïcijnse alternatief voor onze vluchtige cultuur spreekt me ook maar ten dele aan. Maar zijn tegengeluid is welkom. Want wortel schieten heeft te maken met verbonden zijn met andere mensen – familie, vrienden, kinderen – en idealen. Misschien ook met de plek waar je vaak bent, of het werk waaraan je je in zekere mate loyaal voelt. Geef niet te snel op. Ren niet te snel weg. Zorg dat je overal waar je bent, thuis kunt zijn.