'Nee' voelen

Ik ben iemand die goed weet wat hij wel en niet wil. Toch overkomt het mij nog regelmatig dat ik ‘ja’ zeg tegen iets wat mijn ‘nee’ moest krijgen. Vaak omdat ik iemands goede bedoelingen waardeer en omdat graag wil helpen. Dat is niet handig. Want ‘niet nee zeggen’ kost veel tijd en haalt het plezier uit het werk. Deze week heb ik iets ervaren waarbij de gebruikelijke tips om ‘nee’ te zeggen, verbleken. Hier is de gouden tip voor wie ‘nee’ wil zeggen: vóél ‘nee’.

Woorden wegen

Als jij je woorden wilt leren wegen, dan is het nodig dat je niet alleen hoort wat er vanbinnen om aandacht vraagt, maar dat je dat ook vóélt. Want datgene waar je contact mee maakt, kun je sturen. Dat waar je geen contact mee hebt, stuurt jou. Tot zover de theorie, nu de praktijk.

Dag vijf van de zesdaagse luistertraining. De oefening heet ‘voelbaar maken’. Ik heb net onder leiding van collega Michelle als demo voor de groep de stem in mij uitgespeeld die zegt: ‘Ik wil je graag helpen’. Dat ging prima. Ik voel dus dat iets in mij er graag voor die ander wil zijn. Daarom heb ik nu ook afspraken in mijn agenda staan die er niet in thuishoren. Bah.

Luisteren naar je lichaam

Nu moet ik voelen aan de stem vanbinnen die roept: ‘Hier heb ik helemaal geen zin in!’ Ik probeer die zin voor Michelle voelbaar uit te spreken. Maar ik krijg de regel überhaupt niet over mijn lippen. Laat staan voelbaar. Uitspelen lukt dus ook niet. Mijn hele lichaam zet zich schrap om níét te voelen. Onnatuurlijk, want het is juist bedoeld om wél te voelen. Maar Michelle helpt. Ze begint mijn lichaam in de goede stand te zetten. Van boven naar beneden. Dus eerst mijn hoofd.

De emotie die de stem ‘Hier heb ik helemaal geen zin in!’ kleurt, is afkeer. Vanbinnen moet ik het beetje afkeer dat ik voel, voeden. Dat doe ik door in gedachten te herhalen wat nu precies maakt dat ik weerzin voel. En tot mijn verbazing lukt het. Ik voel een toenemend kriebelen in mijn keel, bovenlip en neusgaten. Maar dit is geen boosheid. Ik heb de neiging mijn kin omhoog te doen. Mijn mondhoek spant zich aan. De linkerkant van mijn mond zakt open. Ik doe één oog dicht en draai mijn hoofd weg. En dan gebeurt er iets weerzinwekkends.

Volgens wetenschappers zijn de meest krachtige universele uitlokkers van walging lichamelijke producten: ontlasting, braaksel, urine, slijm en bloed. Wanneer een product eenmaal ons lichaam verlaat, vinden wij het blijkbaar weerzinwekkend. Maar voelen aan weerzin maakt ook misselijk, merk ik. Je zult het geloven of niet, maar ik voel een lichte neiging tot braken. Dit voelt niet goed, maar intrigeert me ook.

Mijn buik verkrampt en mijn lichaam buigt voorover. Het hele systeem zet zich schrap en alsof ik moet overgeven, braak ik de zin eruit: ‘Hier heb ik helemaal geen zin in!’ Niemand twijfelt daaraan. Ik heb echt voelbaar gemaakt wat er vanbinnen te horen is.

Surfen op emoties

Wat moet je weten over emoties om er op je werk profijt van te hebben? Aan het antwoord – een heel boek – werken wij momenteel. Een korte preview van dat antwoord: (1) je moet ze voelen, (2) leren op de emoties te ‘surfen’ en ze (3) gebruiken om te verbinden. Voelen aan ‘nee’ is een voorbeeld van surfen: de kracht en richting van een emotie gebruiken om ergens te komen. Heel effectief.