Empathie:
in de teenslippers van de ander

Madelief (6 jaar) heeft voor zichzelf een paar teenslippers geknutseld. Op zich fraai handwerk. De ene slipper een blauwe, de andere een roze bloemetjeszool. Het ontroert me. Ze heeft ze – alsof het zo hoort – naast mijn lompe wandelschoenen onder de kapstok gezet. Voor haar de gewoonste zaak van de wereld.  Maar ik vraag me af, terwijl ik ernaar kijk: 'Hoe kan ik ooit het verschil tussen haar en mijn wereld overbruggen?' Hoe zou het zijn om in haar slippertjes te staan?

Vanuit de teenslippers

Veel grote mensen met mooie kleren zitten in een rondje. Ze doen spelletjes. Het lijkt me best leuk om mee te doen. Mijn vader is er ook bij. Is dit wat hij 'zijn werk' noemt? Het ziet er grappig uit. Hij lacht vaak. De andere mensen ook. Nog vaker zijn ze stil. Dan kijken ze heel serieus. Jammer dat ze niet alleen maar plezier hebben. Welk spel spelen ze eigenlijk?

Vanuit de Clark Desert Boots

Tweeëntwintig doen lekker mee. Hoe krijg ik de twee die zo druk zijn met demonstreren dat ze dit maar niets vinden, ook aan boord? Volle bak met de energie van de groep aan de slag. Er zit genoeg in. Dit gaat lekker.

Nog ruimte over voor vragen en reacties. Leuk. De eerste klinkt zo: 'Echt genoten van de middag. Die vloog om. De hele tijd dat we bezig waren, had ik het gevoel: 'Dit is precies wat we nodig hebben' en 'Zo zou ik het willen doen'. Toch, als ik nadenk over de mensen met wie ik morgen werk en die eigenlijk níét zitten te wachten op mijn onderzoek, weet ik niet goed hoe ik het aan moet pakken'.

Ik hoef niets te zeggen. Collega's van de man die deze opmerking maakt, duiken er bovenop. Hij heeft weliswaar geen vraag gesteld, maar zij weten wel antwoord. Fixen, daar zijn ze op uit. Het 'probleem' van hun collega mag niet bestaan. Ze verdringen elkaar om hem te helpen. Vooral met ongevraagd advies. Ik zie het gebeuren, besluit in te grijpen en vraag: 'Deze workshop gaat over luisteren. Wat hoor je jouw collega nu eigenlijk zeggen?' Maar de reactie op deze vraag bestaat opnieuw uit messcherpe analyses, suggesties en adviezen. Hier is wat anders nodig. Ik ga doen wat ik al langer van plan ben, maar nog niet eerder durfde.

Vanuit de teenslippers

Wat doet papa nu weer? Hij loopt naar het midden van de kring. Hij trekt zijn schoenen uit. Als hij maar geen zweetsokken aan heeft. Meestal wel.  Hé, er zit een gaatje in die ene sok. Ik snap niet waarom papa dit doet. Hij zegt niks. Hij laat zijn schoenen midden in de kring staan en gaat weer zitten. En dan zegt hij iets wat ik niet begrijp: 'Oordeel niet voordat je in de schoenen van de ander staat'. Moeten die mensen papa's schoenen aan dan? Geen wonder dat de meneer die een vies gezicht trekt, zegt dat hij daar geen zin in heeft. Wie wel? Er komt niemand die in papa's schoenen gaat staan. Zielig. Dan zal wel niemand hem begrijpen. Dat snap ik wel. Ik begrijp hem ook vaak niet. Dan zegt hij 'wat mooi' als ik een paar heel handige slippers heb gemaakt.